Adat Katimuran Jeung Kabersamaan Ulah Disalahgunakeun

Advertisment

Foto : Abah Gaul/Abah Gejul

Enggoning hirup kumbuh sapopoe teu lesot tradisi kaarifan lokal kalawan silih hormatan jeung papada kaula. Enya kana kituna mah, apan urang sunda mah kaceluk kaawun-awun, kakoncara ka janapria dina sual tatakrama enggoning hirup babarengan. Upamana bae, hormat ka kolot, hormat kanu saluhureun jeung sahandapeun. Adat katimuran mah mun kasemahan (katatamuan) teu weleh dihormatan kalawan sopan santun bari jeung disuguhan sagala. Eta meureunan anu ketelah adat katimuran teh da can karuhan aya di nagara deungeun mah, kitu lain?

Kadieunakeun aya deui istilah kebersamaan, ngandung harti pikeun hal-hal nu positif. Kabersamaan, upamana, ngabantu nu gering di lingkungan kulawarga urang, tatangga jeung warga lianna. Kabersamaan mare panyecep (mekelan) nu rek nyieun imah atawa boborokoh cek urang lembur tea mah ku cara mere dahareun, mere maweh atawa nyumbang waragad keur nyieun man imah. Kebersamaan ieu ngandung harti positif demi silih tulungan ku cara udunan luyu jeung kamampuhan masing-masing. Nu jadi kasang tukangna estuning pikeun tulung-tinulungan, beh dituna gotong royong boh ku materi, tanaga atawa pikiran. Aya dina babasan urang teh kudu nulung kanu butuh, nalang kanu keur susah.

Ngan bae ka beh dieunakeun rada heran oge, adat katimuran mindeng mucunghul mun aya gegeden datang. Memang ieu oge sarua maksudna mah pikeun ngahormatan ka tatamu. Tapi dina prak-prakanan beda jeung adat katimuran atawa anu biasa disebut tradisi tea. Kabersamaan kiwari sok mucunghul mun aya rejeki, ngadon ngumpulkeun duit keur upeti teuing jang saha-sahana mah da teu apal. Leuheung basa mun eta duit kebersamaan teh jang nulung kanu kamusibahan atawa nulung kanu butuh nalang kanu susah. Atuda kumaha ieu mah kabersamaan jeung katimuran teh matak ngababandolan ka sarerea bari teu puguh alang-ujurna. Komo lamun dipake bancakan mah, geus teu boga ahlak. Antukna istilah atawa adat kebersamaan teh leuwih cueut kana kagorengan alias rea unsur negatipna. Omat ceuk abah mah eta dua kabiasaan adat katimuran jeung kebersamaan teh ulah disalahgunakeun. Balikeun deui ka aslina sakumaha bihari dina raraga ngaraketkeun duduluran, manjangkeun babarayaan jeung sakumna warga nu aya di sabudeureun urang. Atuh kadituna, isuk jaganing geto aya dulur baraya urang keuna ku musibah, hayu urang tulungan babarengan ngawangun kabersamaan dumasar kana adat katimuran. (Abah Gaul/Abah Gejul)